در حال از دست دادن سنگ عیارهای نظام درمانی و آموزشی هستیم

خانم دکتر شیخی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و دکنر امیر صدری مدیر روابط عمومی نظام پزشکی مهمان برنامه برنامه صبح و گفتگوی رادیو گغتگو که محور اصلی صحبت‌ها موضوع مهاجرت کادر درمان و بخصوص جامعه پزشکی بود.
در اغاز برنامه دکتر امیر صدری به عنوان مقدمه گفت: در واقع موضوع مهاجرت همیشه بوده و مختص به یک گروه خاص نیست و در همه جای جهان هم رخ می دهد، اما آنچه امروزه موجب نگرانی و اعلام هشدار از سوی سازمان نظام پزشکی شده این است که هم آمار مهاجرت صعودی است و هم به نظر می رسد الگوی مهاجرت در حال تغییر است. به طور معمول درصدی از فارغ‌التحصیلان عمدتا جوان کشور همیشه قصد مهاجرت داشتند اما حالا شاهد هستیم که اساتید و متخصصان و فوق‌تخصص‌های که سیستم درمانی و آموزشی کشور به شدت به آن‌ها نیاز دارد هم برای مهاجرت اقدام می کنند. در واقع پس از همه گیری کرونا تمام کشورهای جهان متوجه کم و کاستی های سیستم های بهداشتی و درمانی خود، بخصوص در زمان مقابله با بحران‌های کلان، شدند و این گونه جذب نیروی متخصص از سایر کشورها راهکار بسیاری از کشورهای جهان اول شد. طبیعی است که با افزایش مراجعه به سازمان نظام پزشکی برای دریافت گواهی عدم سوپیشینه به زبان انگلیسی، از نزدیک شاهد شیب صعودی افزایش مهاجرت پزشکان و سایر اعضای سازمان باشیم و به دلیل دغدغه مندی نسبت به این موضوع هشدار دهیم.
در خصوص این موضوع باید بگویم متاسفانه یکی از مسائلی که از سوی برخی افراد مطرح و تبلیغ می شود این است که هر چقدر پزشکان مهاجرت کنند موضوع مهمی نیست و با افزایش ظرفیت پذیرش پزشکی و افزایش پذیرش دستیاری مشکل حل می شود. اصلا نمی توان این موضوع را این گونه حل کرد. انگار ما شمش های طلای بیست و چهار عیار خودمان را از دست بدهیم و در عوض بگوییم می رویم از معادن سنگ طلا پیدا می کنیم و استخراج می کنیم و بعد طلای آن را خارج می کنیم و با استفاده از حرفه‌ای ها و مکانیسم‌ها و دستگاه‌ها در نهایت به شمش جدید می رسیم. موضوع این است که تبدیل کردن سنگ با ذراتی از طلا به شمش سال ها زمان و هزینه می‌برد. ما ستون‌های نظام آموزشی پزشکی و سنگ عیارهای‌مان را از دست می دهیم و این قطعا به ساختار اموزشی باکیفیتی که در سطح منطقه و جهان کم نظیر است آسیب می رساند و این به هیچ وجه قابل جبران نیست.
خانم دکتر شیخی در ادامه برنامه گفت: واقعیت این است که موضوع مهاجرت نگران کننده است و کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درخصوص موضوع مهاجرت کادر درمان و بخصوص پزشکان بسیار حساس شده است و چندین جلسه در این خصوص برگزار کرده و از مسئولان سازمان نظام پزشکان و سایر بخش های ذیربط هم دعوت کرده ایم و با آن ها جلسه گذاشته ایم و به کارشناسان مرکز پژوهش های مجلس هم سپرده شده است تا بررسی دقیق و جامعی از علت های مهاجرت کادر درمان را تهیه کند. تا چند سال قبل عمده مهاجرت پزشکان در محدوده پزشکان عمومی بود و دلایل آن سخت بودن پذیرش در مقطع تخصصی و یا مشکلات معیشتی و فشار کاری زیاد پزشکان عمومی جوان عنوان می شد، اما حالا شاهدیم که عمده مهاجرت در سطوح متخصصان و فوق تخصص ها اتفاق می افتد. کاملا مشخص است که نمی توان با افزایش پذیرش رشته پزشکی این مشکل را حل کرد
در این مورد باید اشاره کرد که پیشنهاداتی که از سوی برخی افراد و دستگاه ها مطرح شده این امر را به ذهن متبادر می کند که باید خروج پزشکان از کشور را سخت تر کنیم، اما باید موضوع را جامع ریشه یابی و حل کنیم و نباید ساده انگارانه به موضوع نگاه کنیم. آیا ما شان جامعه پزشکی را رعایت می کنیم ؟ آیا با این تعرفه های بسیار پایین معیشت پزشکان را تامین می کنیم؟ پزشکان هم برای پذیرفته شدن در رشته پزشکی و هم برای گذراندن دوره های عمومی و تخصصی سختی ها و مرارت های بسیاری می کشند که با هیچ رشته تحصیلی دیگری قابل مقایسه نیست و برای همین باید جایگاه ویژه و شان و حرمت خاصی برای این گروه قائل شد که همیشه هم در طول تاریخ همین گونه بوده است. راه حل این نیست که با اضافه کردن دانشجویان پزشکی یا سخت کردن خروج مشکل را حل کرد. در موضوع افزایش پذیرش رشته پزشکی متاسفانه واقیت این است که مجلس محل تصمیم گیری در این مورد نبود و به رغم اعلام نظرها و هشدارهای مجلس در مخالفت با این امر، این اتفاق افتاده است و حالا شاهدیم معاونت آموزشی وزارت بهداشت و دانشگاه ها در این خصوص اعتراض کرده اند چرا که زیرساخت ها و امکانات لازم برای افزایش پذیرش و حفظ کیفیت آموزش را ندارند. تربیت دانشجوی پزشکی با تربیت دانشجویان رشته های دیگر متفاوت است و احتیاج به فضاهای درسی و بخصصوص بالینی و استید مجرب و زیرساخت ها و امکانات متعدد دارد که فراهم آوردن آن‌ها اصلا کار ساده ای نیست.
دکتر امیر صدری در همین مورد گفت: فارغ التحصیلان رشته پزشکی تنها گروه تحصیلی کشور هستند که تعهدات خدمت پس از پایان تحصیل دارند. هیچ پزشکی نمی تواند بدون انجام تعهدات قانونی خود از کشور خارج شود. یک پزشک عمومی علاوه بر خدمت سربازی خود حداقل باید دو سال را در دورافتاده ترین و محروم ترین مناطق کشور خدمت کند. اگر بخواهد در مقطع تخصص تحصیل کند هم در کل دوران دستیاری خود عملا به صورت تقریبا رایگان به کشورش خدمت می کند و بعد هم به اندازه طول مدت تحصیل تخصصی خود باید در مناطق محروم طرح بگذراند. این به آن معناست که یک پزشک متخصص حداقل یازده سال تحصیل کرده و شش سال هم تعهدات خود را انجام داده و قطعا نمی توان محدودیت های بیشتری برای او گذاشت. این کار نه قانونی است نه عقلانی. این را هم متذکر شوم که ما از لزوم حضور پزشکان در مناطق توسعه نیافته و محروم می گوییم، خب چرا برای توسعه یافتن این مناطق فارغ التحصیلان سایر رشته ها را اجبار نمی کنیم که به این مناطق بروند و در انجا خدمت کنند؟
در انتها هم درخصوص نقش سازمان نظام پزشکی در چاره اندیشی برای موضوع مهاجرت کادر درمان هم متذکر شوم که در این موضوع کلیه ارکان سازمان و بخصوص شخص آقای دکتر رئیس زاده رئیس کل سازمان از تمام راهکارهای در دسترس برای حساس سازی مسئولان و مدیران کلان کشور و ارائه گزارشات واقعی و راهکارهای لازم برای حل این موضوع استفاده کرده است و جدا از جلسات و مصاحبه‌های مطبوعاتی و نامه‌نگاری‌ها و پیگیری‌های لازم، اخیرا نامه و گزارش مفصلی هم در این زمینه به صورت جامع و کامل تهیه کرده اند و برای کلیه دستگاه‌های مسئول و درگیر و ذیربط ارسال کرده اند و تلاش های ایشان ادامه دارد.