یادداشت: اگر همه هم در انتخابات شرکت کنیم هیچ اتفاقی نمی افتد!

اگر همه هم در انتخابات شرکت کنیم هیچ اتفاقی نمی افتد!
این اصطلاح این روزها زیاد به گوش می خورد. بسیاری از پزشکان در پاسخ به درخواست شرکت در انتخابات این جواب را می دهند و می گویند هیچ فرقی نمی کند و همه از یک قماشند. هر کسی انتخاب شود دنبال منافع خویش است و دردی از دردهای ما دوا نمی کند. چه چیزی باعث می شود برخی از همکاران پزشک به این باور می رسند و با این توجیه یا حرفها در انتخابات مشارکت نمی کنند؟
در روانشناسی اصطلاحی داریم تحت عنوان درماندگی آموخته شده.

وقتی فردی تلاش می کند تا به خواسته ای برسد ولی تلاشهای او به نتیجه ای نمی رسد او می آموزد که نمی تواند به نتیجه برسد و دست از تلاش بر می دارد و هیچگاه دیگر آن کار را انجام نمی دهد. آکواریومی را با یک دیوار شیشه ای به دو قسمت تقسیم می کنند. در یک طرف ماهی گوشت خوار می گذارند و در طرف دیگر ماهی های کوچکی که غذای این ماهی گوشت خوار هستند. این ماهی گوشتخوار به سمت غذا حمله می کند ولی به دیوار شیشه ای برخورد می کند و موفق به شکار نمی شود. این حمله بارها اتفاق می افتد و هر بار به نتیجه ای نمی رسد. بالاخره زمانی فرا می رسد که این ماهی دچار درماندگی آموخته شده می شود و دیگر حمله نمی کند. حال دیوار شیشه ای را بر می دارند ولی باز هم این ماهی حمله ای نمی کند چون به این باور رسیده که او نمی تواند به نتیجه برسد.
جامعه پزشکی هم بارها تلاش کرده تا بتواند تغییرات سازنده ای در نظام سلامت ایجاد کند ولی هر بار نتیجه ای عاید نشده تا جاییکه امروز اکثریتی از این جامعه به این درماندگی آموخته شده رسیده اند و دیگر حتی حاضر به تلاش هم نیستند.

اما چه چیزی باعث چنین فرآیندی می شود؟

وقتی ما صرفا با حضور در انتخابات و انتخاب اعضای سازمان، انتظار نتیجه داریم، قطعا حاصل آن درماندگی آموخته شده خواهد بود. و حتی اگر همه ما هم در انتخابات شرکت کنیم نتیجه ای حاصل نمی شود. انتخاب بدون مطالبه و بدون برنامه هیچ نتیجه ای را عاید هیچ کس نمی کند. اگر از کسانی که حس درماندگی آموخته شده دارند سوال کنید آیا به افراد رای دادید یا به برنامه ها؟ می گویند به افراد شاخص جامعه پزشکی رای دادیم که شعارهای خوبی داشتند. و اگر سوال کنیم مطالبه ای هم از آنها داشتید که در حوزه اختیار و مسئولیت آنها باشد؟ می گویند خیر ما خواستار تحقق شعارها بودیم که محقق نشد. و اگر سوال کنیم در این چهار سال چند بار سراغ منتخبین رفتید و از ایشان مطالبه ای کردید؟ می گویند اصلا دسترسی به ایشان نداشتیم.
برای اینکه حس درماندگی آموخته شده نداشته باشیم باید آگاهانه به برنامه های مورد قبول و اجرایی رای دهیم و در طول 4 سال مسئولیت نیز اجرای برنامه ها را از منتخبین خود بخواهیم و مطالبه کنیم. همچنین باید ساز و کاری برای ارتباط دوسویه بین منتخبین و انتخاب کنندگان فراهم شود و در اینصورت حضور ما در انتخابات می تواند منجر به نتیجه شود وگرنه رای دادن به شاخص ترین افراد و شعارهای زیبا هیچ کمکی به ما نخواهد کرد جز اینکه بیش از پیش نا امیدمان کند.

به امید حضور و مشارکت اگاهانه همکاران در انتخابات نظام پزشکی